Monografija o pozorišnim, filmskim i televizijskim angažmanimna Danila Bate Stojkovića obuhvata sve pozorišne predstave i filmove u kojima se ovaj velikan srpskog i južnoslovenskog glumišta pojavljivao. Takođe, obradjeni si i TV filmovi i TV drame koje je Stojković snimio. Obuhvat monografskog istraživanja u vremenskom smislu tretira period od 1956. do 2002.godine, odnosno razdoblje od prve premijerne izvedbe predstave „Troje“ (JDP), pa do poslednje „Putnik“ (Zvezdara teatar), u kojima je igrao Danilo Bata Stojković.
Jedan od najznačajnijih pozorišnih, filmskih i televizijskih glumaca južnoslovenskog scenskog prostora Danilo Bata Stojković je rođen 11. avgusta/kolovoza 1934. godine u Beogradu. U rodnom gradu je preminuo 16. marta ožujka 2002.godine.
Diplomirao je glumu na Akademiji za pozorište, film, radio i TV u Beogradu (1959), u klasi Tomislava Tanhofera i Josipa Kulundžića.
Njegov pozorišni angažman vezan je za tri beogradska pozorišta. U Jugoslovenskom dramskom pozorištu je bio u angažmanu od 1959 do 1962. godine. Sa osnivanjem Ateljea 212 (1962) prelazi u stalni angažman u ovaj ansambl gdje ostaje do 1987. godine. Takođe, bitan je i njegov angažman u Zvezdra teatru (1987-2002) gdje je odigrao sedam uloga u predstavama koje su reprizirane više od 1100 puta.
Pojavio se u 68 (šesdeset i osam) dugometražnih igranih filmova. Prvu ulogu ostvario je filmu „Izdajica“ (1964). Od televizijskih serija (20) posebno se ističu uloge u „Diplomcima“ i „Grlom u jagode“.
Dobitnik je gotovo svih najznačajnih pozorišnih i filmskih nagrada. Kada je pozorište u pitanju laureat je: Dobričinog prstena, Statuete „Joakim Vujić“, četiri Sterijine nagrade (1982,1984, 1990 i 1992), četiri Kipa Ćurana na Danima komedije u Jagodini, i mnogih drugih.
Od filmskih nagrada ističu se dvije zlatne Arene u Puli (1984 i 1989), dva Grand Prixa na Filmskim susretima u Nišu, i dr.
Od 2010. godine u Vrnjačkoj Banji se održavaju „Dani Danila Bate Stojkovića“, koji započinju svake godine na dan njegovog rođenja (11.avgusta/kolovoza).
Svoje pozorišne uloge Danilo Bata Stojković je ostvario na scenama tri beogradska teatra, i to: Jugoslovenskog dramskog pozorišta (1959-1962), pa Ateljea 212 (1962-1987), i na koncu Zvezdara teatra (1987-2002).
Među ulogama koje je Danilo Bata Stojković ostvario na „daskama koje život znče“ najviše je onih koje je produciralo Pozorište Atelje 212. Traganje za scenskim snovima jednog od najznačajnijih srpskih i južnoslovenskih glumačkih velikana Danila Bate Stojkovića uvijek je bilo i jeste inspirativno za posjetioce i doživljavaoce teatra i filma, bilo da je riječ o duboko tragičnim ili urnebesno komičnim likovima. Oba pomenuta glumačka karaktera, Danilo Bata Stojković je donosio u scenskoj vizuri s mjerom, koja je bila potrebna u svakom trenutku bilo kojoj društvenoj pojavi, a pogotovo onima koje su bile karakteristične za društva u tranziciji. U plejadi vrhunskih glumačkih protagonista srpske i južnoslovenske scene, Danilo Bata Stojković je bio prvi među jednakima, jer je znalački umio da kreira ono što je bila potreba i zahtjev u konkretnom trenutku pojedinca opterećenog mnogim životnim nedostatnostima. Kroz njega i njegove likove gluma, pozorište i film su se pokazali kao nasušna potreba društva, koje određene probleme nije moglo riješiti svojim mehanizmima. U spoju tragike i komike Danilo Bata Stojković je u sopstvenoj glumačkoj vizuri, makar, mogao da ukaže na te nedostatnosti i da ih izvuče na površinu iz taloga blata ili prašine.
Njegove kreacije su svojevrsna lična karta jednog vremena ili vremena koje još „nisu pojeli skakavci“ i koje se kao nekakav usud svega onoga što je negativno vraćaju na južnoslovenske prostore. Kada neko hoće da aktivira ili aktuelizuje davno zamrznutu krizu, ništa više i ništa drugo ne treba da uradi nego da samo potencira sve one što je kao društvena slabost naglašeno u glumačkim likovima Danila Bate Stojkovića i scenskim sredstvima iznosio na površinu. Ali, zato su likovi Danila Bate Stojkovića tu da oslikaju onu drugu stranu društvenih okolnosti, koje sve vuku u bezdan, i koju niko drugi tako vješto ne može učiniti vidljivom kao pozorište ili film.
Opšti zamor koji su ljudi južnoslovenskog ambijenta osjećali i osjećaju društvenim (ne)dešavanjima i upornim neplodnim ponavljanjima istoga neuspješnoga, Danilo Bata Stojković je rješavao projektovanjem katarzične samosvijesti izgubljenosti i dezorjentacije u svojevrsnu poetiku glume koja pokazuje onu „prikrivenu stranu“ ili „noćnu sliku“ stvarnosti. Na taj način Danilo Bata Stojković je bio i svojevrsni promoter naprednih i progresivnih ideja sa kojima se i pomoću kojih se mogla zaobići žabokrečina svakidašnjice. Možda nije mogao toliko u stvarnosti popraviti svijest ni Ilije Čvorovića (“Balkanski špijun“), ni Veselina Cvetkovića („Varljivo leto 68“), ni Lakija Topalovića („Maratonci trče počasni krug“), i njihovih sledbenika, ali je mogao mirnoćom i naivnošću jednoga Dušana Bubuleje („Maturanti“) biti katalizator širih promišljanja.
Poslije niza pozorišnih uloga, u beogradskim teatrima Jugoslovenskom dramskom pozorištu i ATELJEU 212, jedan veliki glumac i jedan veliki dramski pisac, našli su se u Zvezdara teatru. Danilo Bata Stojković je sreo svoga pisca Dušana Kovačevića u čijim pozorišnim i filmskim komadima je ostvario prepoznatljive i antologijske uloge. A Dušan Kovačević, kao najveći živi dramski pisac južnoslovenskog ambijenta ili „živi Nušić“ je pronašao svoga glumca. Zahvaljujući tome kreativnom susretu Danilo Bata Stojković je doveo do savršenstva uspostavljanje potpuno suprostavljenih dramskih momenata i dramskih karaktera tragičnog i komičnog. U toj simbiozi stvarani su likovi koji osvajaju gledalište na prvu, i koji postaju svoji na uvjerljiv i nepromijenjen način.
Rijetko koji glumački protagonista tako uvjerljivo i impresivno je umio da iznese teret uloge koja na jednoj strani vuče svu tragiku života i problematičnih momenata, a na drugoj da to uvije komikom koja plijeni i relaksira sve one koji su prvog među jednakima gledali u pozorištu, ili još gledaju na filmskom platnu ili televizijskim ekranima.
Status kultnog srpskog i južnoslovenskog glumca Danilo Bata Stojković je stekao igrajući u predstavama i filmovima za koje je tekstualne potke napisao Dušan Kovačević. Veliki glumac i sjajni pisac susreli su se u Zvezdara teatru, i dopunjavli jedan drugog u kreativnom smislu.
Ostvario je Danilo Bata Stojković čitavu nisku velikih uloga koje su se odlikovale tipičnim antroplološkim crtama čovjeka južnoslovenskog ambijenta, koji će se zarad svoga sitnog interesa uvijek prikloniti licemjerju i podaništvu, ma ko da je u pitanju. S druge strane na drugom kraju tvrdokorno će braniti ideološki okvir totalitarizma u koji ga je uvukao sistemski šnjel. Sve to zadojeno finim satiričnim nijansama Kovačevićevog teksta zaokruživalo je i nadogradjivalo cjelinu Stojkovićevih likova iz uloge u ulogu.
Pišu: Srđan Vukadinović, Jakov Amidžić
